Historia

Historia kultu Serca Bożego

W 1765 roku papież Klemens XIII ustanawia święto liturgiczne Boskiego Serca Pana Jezusa. Był to początkowo przywilej tylko dla Polski, dla ówczesnego Królestwa Polskiego. Jednak w wieku XVIII i w pierwszej połowie wieku XIX kult ten tak się rozrósł, że nie było już w Kościele prawie żadnej diecezji, która by z tego polskiego przywileju nie korzystała. Powie papież Pius XII, że 'Kult ten pokonawszy wszelkie zapory, rozlał się dosłownie po całym świecie'.

Prawdziwego jednak zwrotu i właściwego przełomu dokonali biskupi polscy przez swoje orędzie z roku 1764, na które odpowiedzią był dekret Stolicy świętej ustanawiający w rok potem święto Bożego Serca.

Kult bowiem Serca Jezusowego jest tak stary jak samo chrześcijaństwo. Pierwszą Jego czcicielką była bez wątpienia Matka Najświętsza - Maryja. Na tajemnicę Serca Bożego kierowały się oczy Jego Apostołów, którzy odpłacali Mu wzajemnością. W wiekach następnych do tego orszaku gorących czcicieli Serca Jezusowego wchodzą najwybitniejsi katolicy, doktorowie i święci, teologowie i asceci: Bernard, Anzelm, Bonawentura, Albert Wielki, Mechtylda, Gertruda, Katarzyna ze Sieny, Piotr Kaniziusz, Franciszek Salezy, Maria Małgorzata Alacoque, Colombiere, Alfons Liguori, Kasper Drużbicki.

Na szczególne jednak wyróżnienie zasługuje święta z Paray le Monial (Małgorzata Maria Alacoque). Kto mógł przypuszczać, że skromna zakonnica, zupełnie nieznana światu, otworzy nową epokę w dziejach kultu Najświętszego Serca. ... Sam Chrystus powierzył jej ukryte w Swym Sercu skarby. Od jej serca płonącego miłością do Serca Zbawiciela, jak świeca od świecy zapalały się inne pokrewne dusze. Obok takich praktyk pobożnych, jak pierwsze piątki, godzina święta, Komunia święta wynagradzająca, zlecił jej Chrystus podjęcie starań o ustanowienie w Kościele święta Jego Serca, w piątek po okresie Bożego Ciała.

Nabożeństwo do Bożego Serca nie tylko rozszerzyło się na cały świat, ale wzrastało i zakorzeniło się w żywym organiźmie Kościoła tak głęboko, że dziś byłoby już niemożliwe oddzielić je od życia religijnego i pobożności chrześcijańskiej. Co więcej, w Sercu Zbawiciela upatrują papieże szczególny znak opatrznościowy na ostatnie czasy, znak odrodzenia i ratunku dla całej ludzkości, dla całego świata.

Bez przesady można stwierdzić, że w ostatnich wiekach losy naszej Ojczyzny z Sercem Bożym szczególnie się związały. Pierwsze w świecie kompendium tego nabożeństwa napisał polski jezuita, o. Kasper Drużbicki Ognisko serc – Serce Jezusa. Dzieło znane w całym Kościele i dotąd cenione. W drugiej połowie XVIII wieku, kiedy groźne chmury gromadziły się nad Rzeczpospolitą, w Sercu Jezusa szukają ratunku przywódcy państwa i kościoła. Po klęsce rozbiorów Polacy wiążą swoje szanse przetrwania i nadzieję na zmartwystanie Polski z czcią Bożego Serca. W okresie wzmożonego kulturkampfu Prymas Polski Arcybiskup Ledóchowski poświęca swoją metropolię gnieżniejską Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. W latach, kiedy kraj budzi się do wolności (1914- 1918), czynią to prawie wszyscy rządcy diecezji za przykładem dwóch najbardziej światłych i świętobliwych: biskupa Bilczewskiego i biskupa Pelczara, którego papież Jan Paweł II wyniósł na ołtarze - autora dzieł o Najświętszym Sercu i założyciela zgromadzenia Sióstr Sercanek. W obliczu nowego zagrożenia zmartwychwstałej Ojczyzny wznoszą się modły z kosciołów i kaplic całego kraju, a na Jasnej Górze prymas Polski, kardynał Dalbor, w imieniu Episkopatu powierza Ojczyznę Sercu Zbawiciela i Jego Najświętszej Matce. Następnie, jako dziękczynne wotum za ocalenie zmartwychwstałej Polski wdzięczny naród wznosi w Poznaniu w 1932 roku pomnik z napisem: Sacratissimo Cordi - Polonia Restituta, dzieło zburzone przez okupanta w roku 1940. Również w dalszych dziejach Polski, w czasie drugiej wojny światowej i koszmarnej okupacji jaśnieje na ziemiach polskich dostrzegalne nachylenie się Jezusa i Maryi nad naszym narodem. Rośnie też zaufanie Narodu do Jego Najświętszego Serca.

A jak wygląda to dziś? Szukając odpowiedzi, wydobyłbym z poezji młodopolskiej słowa Jana Kasprowicza:'Dzisiaj ludziom więcej serca, niż białego chleba'. Serca Bożego i serca ludzkiego.Tę samą myśl podejmuje papież Jan Paweł II. Na progu swego pontyfikatu zwraca się do całego świata i poszczególnego człowieka zarazem:'Otwórzcie drzwi Odkupicielowi...'.A pielgrzymując po Polsce powie:'Nie można zrozumieć dziejów tego narodu- mojego narodu, bez Chrystusa...'. J widzimy wPolsce zwrot ludz ku Crystusowi; napełniły się seminaria diecezjalne i zakonne, zrodziły się różne grupy apostolskie przy parafiach, mnożą się także poświęcenia osób, rodzin,parafii i diecezji Bożemu Sercu.

Historia wsi Retkinia sięga pierwszych wieków drugiego tysiąclecia chrześcijaństwa. W XII wieku na terenie Kasztelanii Chrobskiej wzdłuż rzek Ner, Dobrzynka, Grabia, Wolbórka rozwinęło się osadnictwo. W 1398 roku w dekrecie erekcyjnym parafii św. Mateusza w Pabianicach wymieniona jest wieś Retkinia. Przez sześć wieków należała ona do Kapituły krakowskiej i parafii św. Mateusza. Od roku 1797 przeszła na własność skarbu pruskiego. W wieku XIX kolejno należała do Prus, Księstwa Warszawskiego, Królestwa Polskiego i Caratu Rosyjskiego (jako cząstka dóbr narodowych ekonomii Pabianice). W roku 1839 skarb Królestwa Polskiego odsprzedał Retkinię Janowi i Konstantemu Siemiętkowskim. Następnymi właścicielami byli: Mateusz Lubowiecki, w roku 1854 Retkinię nabył Wilhelm Nęcki (liczyła wówczas 50 domów, 650 osób, 946 mórg ziemi ornej). Podczas komasacji ziemi w roku 1875 powstało nowe zagospodarowanie, dzielące Retkinię na Zagrodniki, Brzózki, Działy i Długą Kolonię. Od tego czasu wzmogły się starania mieszkańców Retkini u władz państwowych i kościelnych o własny kościół. Zezwolenie otrzymano w roku 1910.

Rzymskokatolicka Parafia w Retkini pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusowego została erygowana przez Biskupa Włocławskiego Kazimierza Zdzitowieckiego dekretem z dnia 18 maja 1910 roku. W uroczystość Najświętszego Serca Jezusowego - 5 czerwca - Ks. Biskup poświęcił kościół. Zbudowany był on z cegły na planie krzyża łacińskiego z jedną nawą długości 26 m i szerokości 11 m. Poprzeczne ramię krzyża stanowiły kaplice boczne o pow. 20 m2. Czworokątną wieżę gotycką dobudowano po poświęceniu kościoła. Została ona włączona w architekturę rozbudowanego kościoła w 1978r. Ze starego kościoła korzystali parafianie do zakończenia budowy nowego, co miało miejsce w 1983 roku.

NOWY KOŚCIÓŁ NA OSIEDLU RETKINIA

Na terenie Parafii Najświętszego Serca Jezusowego w latach: 1970–78 przystąpiono do budowy 100-tysięcznego osiedla Retkinia i części Karolewa. Kościół z 1910 roku o pow. 260 m2 był niewspółmiernie mały w stosunku do liczby mieszkańców. W roku 1978 władze państwowe pozwoliły na rozbudowę istniejącego kościoła z zachowaniem starej wieży. Usytuowanie bryły tej budowli Sylwetka było bardzo uzależnione od warunków zewnętrznych ograniczających rozbudowę: należało uwzględnić adaptację starej wieży stojącej blisko granicy działki oraz fakt, że stary kościół musiał funkcjonować przez cały czas budowy aż do pokrycia dachu. Problem ten rozwiązał architekt, który zaproponował dwukondygnacyjny kościół zaplanowawszy usytuowanie kościoła górnego na wysięgach, co znacznie zwiększyło jego powierzchnię. Inwestorem budowy był proboszcz ks. Jan Sobczak, architektem mgr Marian Sordyl, konstruktorem dr Jan Frey, kierownikiem budowy inż. mgr Edward Stefanowicz. Budowa była prowadzona metodą gospodarczą, trwała od 08.07.1978 do jesieni 1982 r. Budżet stanowiły dobrowolne ofiary wiernych.

Nowy kościół poświęcił Ks. Biskup Józef Rozwadowski dnia 28 listopada 1982 roku.

PARAFIA CHRYSTUSA KRÓLA 

Oddanie do użytku nowego kościoła wraz z salkami katechetycznymi nie rozwiązało problemu lokalowego dla katechezy i duszpasterstwa z całej Retkini. Na terenie parafii wyłoniło się sześć skupisk bloków, zwanych osiedlami: Zagrodniki, Piaski, Hufcowa, Balonowa, Śródmieście Retkini, Kusocińskiego, Pienista i część Karolewa. Na katechezę uczęszczało ok. 16 tysięcy dzieci i młodzieży. Powstała potrzeba utworzenia nowych parafii i zbudowania nowych ośrodków duszpasterskich. Rada parafialna podjęła decyzję, by, podobnie jak całe osiedle budowało kościół NSJ, tak cała parafia budowała tymczasowe kaplice, salki katechetyczne i mieszkania dla księży nowych parafii. W lutym 1983r. Ks. Biskup Józef Rozwadowski erygował parafię Chrystusa Króla we wschodniej części osiedla na Piaskach i części Karolewa. Zgodnie z przyjętym planem 28 sierpnia odbyło się poświęcenie nowego ośrodka. Po poświęceniu Ks. Proboszcz Edward Dudziński rozpoczął samodzielne duszpasterstwo w parafii Chrystusa Króla.

PARAFIA NAJŚWIĘTSZEJ EUCHARYSTII 

Mimo długiego sprzeciwu władz miejskich w roku 1987 udało się uzyskać zgodę na utworzenie nowej parafii w rejonie zachodnim, na osiedlu Balonowa, przy ul. ks. J. Popiełuszki. Podczas uroczystości papieskiej Krajowego Kongresu Eucharystycznego odbywającej się na terenie tutejszej parafii odczytano dekret erekcyjny. Na podobnych warunkach jak w poprzedniej parafii wybudowano kaplicę wraz salkami i w czerwcu 1988 roku Ks. Biskup Bohdan Bejze ją poświęcił. Nowe probostwo objął Ks. Bogdan Papiernik, który do 1994 roku nadal mieszkał w parafii NSJ.

PARAFIA ŚWIĘTEJ RODZINY 

W roku 1989 Ks. Biskup Władysław Ziółek erygował nową parafię w północnej części Retkini przy ul. Kusocińskiego. Tą samą metodą wybudowano kaplicę i salki. Uroczystego poświęcenia dokonał Ks. Biskup Władysław Ziółek 15 września 1991r. Od tego dnia Ks. proboszcz Czesław Duk rozpoczął samodzielne duszpasterstwo w parafii. W prezbiterium kaplicy mieści się rzeźba Świętej Rodziny ze starego kościoła Najświętszego Serca Jezusowego

PARAFIA WNIEBOWSTĄPIENIA PAŃSKIEGO

W roku 1989 Ks. Biskup Władysław Ziółek wydał dekret erygujący parafię Wniebowstąpienia Pańskiego w części południowej Retkini na osiedlu Pienista. Przy budowie ośrodka duszpasterskiego dla tej parafii odstąpiono od poprzednich założeń. Tymczasowa kaplica z zakrystią i kancelarią zostały wybudowane jako część kościoła docelowego. W dniu 27 września 1992r. Ks. Biskup Władysław Ziółek poświęcił plac i kaplicę. Nową parafię objął Ks. proboszcz Kazimierz Zaleski. Wraz z ks. wikariuszem zamieszkiwali dalej na plebanii parafii NSJ do roku 1999. 

Po ustaleniu granic 4 nowych parafii, wokół parafii NSJ Ks. Biskup Ordynariusz dekretem z dnia 6 grudnia 1990 roku powołał nowy Dekanat Łódź-Retkinia, jeden z większych dekanatów łódzkich. Jego erygowanie stworzyło warunki do stabilizacji duszpasterstwa na osiedlu. Retkinia, oddzielona od centrum miasta torami kolejowymi, jedna kiedyś parafia, teraz zostaje ponownie połączona dekanatem. Pierwszym Dziekanem nowego Dekanatu został mianowany Ks. Jan Sobczak - proboszcz parafii NSJ, Wicedziekanem został Ks. Edward Dudziński - proboszcz parafii Chrystusa Króla, Ojcem Duchownym Ks. Andrzej Baran – wikariusz parafii NSJ.